Ölüm belgesi nedir, ne demektir?
Bir yakınınızı kaybetmeniz durumunda resmi olarak gerçekleştirmeniz gereken bazı işlemler bulunmaktadır. Bunların en başında ölüm belgesi almak yer alır. Ölüm belgesi, bir kişinin resmi olarak hayatını kaybettiğini belgeleyen resmi bir belgedir. Belgenin üzerinde kişinin ölüm sebebi, ölüm tarihi ve yeri gibi çeşitli bilgiler yer almaktadır.
Ölüm belgesi ne işe yarar?
Ülkemizde ölüm belgesi almayı zorunlu kılan, bu belge olmadan yapamayacağımız çeşitli işlemler vardır. Bunlar;
- Miras ve veraset işlemleri: Mirasçılar, miras paylaşımı yapabilmek için öncelikle veraset ilamı çıkarmalıdırlar. Bunu yapabilmek için notere veya mahkemeye ölüm belgesi sunmalısınız.
- Cenaze ve defin işlemleri: Cenazenizi defnedebilmek için ya da diğer adı ile defin ruhsatı alabilmek için ölüm belgesi çıkarmalısınız.
- Sigorta ve emeklilik başvuruları: Hayat sigortası başvuru, SGK üzerinden ölüm aylığı bağlanması veya emekli maaşının durdurulması gibi işlemler için ölüm belgesi gerekmektedir.
- Banka ve tapu işlemleri: Vefat eden kişinin banka hesapları, taşınmazları veya diğer finansal varlıkları üzerinde işlem yapabilmek için yine bu belgeye ihtiyaç duyulmaktadır.
Bunun yanında nüfus kayıtlarının güncellenebilmesi yani ölen kişinin resmi olarak kayıtlardan düşürülmesi işlemi için ölüm belgesi almak zorunludur.
Ölüm belgesi, nasıl nereden alınır?
Ölüm belgesi almanın yolu, vefatın gerçekleştiği yere göre farklılık göstermektedir. Kişinin hastanede, evde ya da kamuya açık bir alanda hayatını kaybetmesi durumunda uygulanacak prosedürler değişkenlik gösterir. Bu yüzden ölümün gerçekleştiği koşullar, ölüm belgesinin kim veya nasıl düzenleyeceğini belirler.
Hastanede ölen birisinin ölüm belgesi nasıl alınır?
Kişi hastane ortamında vefat ettiyse, ölüm belgesi doğrudan hastane tarafından düzenlenmektedir. Özel veya devlet hastanesi fark etmeksizin hastane bu belgeyi düzenlemekle yetkilidir. Bu belgeyi genellikle aynı gün içerisinde hastane yönetiminden teslim alabilirsiniz.
Evde doğal ölen birisi için ölüm belgesi nasıl alınır?
Kişi evde doğal ölüm yolu ile yani bir hastalık sonucu hayatını kaybetmişse öncelikle aile hekimini veya 112 vasıtası ile nöbetçi sağlık birimlerini çağırmalısınız. Gelen doktor tarafından ölüm tespiti gerçekleştirilir ve ölüm belgesi düzenlenir. Belge doğrudan tarafınıza teslim edilir.
Adli vaka veya şüpheli ölüm için ölüm belgesi almak
Kişi trafik kazası, intihar, cinayet, düşme, boğulma gibi şüpheli veya ani bir şekilde hayatını kaybettiyse polis veya jandarma durumuna müdahale etmelidir. Kolluk kuvvetleri akabinde görevli Cumhuriyet savcısını bilgilendirir ve savcı olay yerine gelerek ölüm tespiti yapar. Cenaze buradan adli tıp kurumuna sevk edilir. Yapılan otopsi sonrasında ölüm raporu ya da diğer adı ile ölüm belgesi adli tıp uzmanı tarafından hazırlanarak tarafınıza teslim edilir. Bu süreç diğerlerinden daha uzundur. Çünkü şüpheli ölümlerde otopsi yapılması zorunlu bir işlemdir.
Kaybolan kişinin ölüm belgesi nasıl alınır?
Cesedi bulunamayan yani kayıp birisinin ölüm belgesi sadece mahkeme kararı ile düzenlenebilir. Ülkemizde bunun için en az 1 sene boyunca haber alınamaması gerekiyor. Ancak kişi deprem, sel, savaş, uçak kazası gibi bir durum yüzünden kaybolduysa bu süre beklenmeden süreci başlatabilirsiniz. Ölüm belgesi başvurusu için sulh hukuk mahkemesine müracaat etmeli ve gaiplik davası açmalısınız. Mahkeme gerekli araştırmaları yapar ve karar verir. Karar kesinleştikten sonra mahkeme sonucu nüfus müdürlüğüne sunularak ölüm belgesi çıkarma işlemini tamamlayabilirsiniz.
Geçmiş ölüm belgesi nasıl alınır?
Geçmişte vefat eden anne, baba, kardeş, çocuk, bebek gibi kişiler için ölüm belgesi nüfus müdürlüğü vasıtası ile alınabilmektedir. Nüfus müdürlüğüne kimliğiniz ile birlikte başvuru yaparak geçmişe dönük ölüm belgesi talep edebilirsiniz. Bu belge sadece birinci dereceden akrabalara verilecektir.
Apostilli ölüm belgesi nereden alınır?
Apostil bir belgenin başka bir ülkede resmi olarak tanınmasını sağlayan bir onay sistemidir. İlk olarak yazımızda anlattığımız şekilde ölüm belgesi temin edilir. Sonrasında nüfus müdürlüğünden çok dilli ölüm kayıt örneği ya da diğer adı ile Formül C almalısınız. Bu belgelerle beraber ilçelerde kaymakamlıklara ya da illerde valiliklere müracaat ederek apostil onayı yaptırmalısınız. Belgede imzası bulunan kamu görevlisinin imza ve yetkisi doğrulanır ve belgeye apostil şerhi eklenir. Teslim aldığınız belgeye çok dilli ölüm belgesi denilmektedir.
Apostil sadece Lahey Konvansiyonu’na taraf ülkeler arasında geçerlidir. Almanya, Fransa, İtalya, Hollanda, İspanya, Portekiz, ABD, Kanada, Kazakistan, ABD bunlara örnektir. Şayet ölüm belgesini vereceğiz ülke apostil sözleşmesine taraf değilse, Dışişleri Bakanlığı ve ilgili ülkenin konsolosluk onayı da gerekebilir. Bu durum ülkeden ülkeye farklılık gösterir.
Ölüm belgesi kimlere verilir?
Kişi vefat etmesinin ardından çıkarılacak olan ölüm belgesi her bireye teslim edilmez. Ölüm belgesi sadece belirli yakınlık derecesine sahip kişilere verilir. Bu kişiler;
- Ölen kişinin eşi
- Çocukları
- Kardeşleri
- Anne veya babası
- Yasal vasisi ya da vekalet sahibi
İle sınırlıdır. Bu kişiler haricinde kalan uzak akraba gibi kişilere ölüm belgesi verilmemektedir.
Ölüm belgesi aldıktan sonra ne yapılır?
Anneniz, babanız veya başka bir yakın akrabanız vefat ettiğinde, yaşadığınız üzüntünün yanında hangi işlemleri yapmanız gerektiği, hangi kurumlara başvurmanız gerektiği gibi konular karmaşık ve yorucu gelebilir. Bu süreçte en temel adım, ölüm belgesinin (gömme izni belgesi) alınmasıdır. Peki, bu belgeden sonra hangi işlemleri, ne sırayla yapmalısınız? Yazımızda, ölüm belgesi alındıktan sonra yapılması gerekenleri adım adım ve sade bir şekilde sizler için anlattık.
Nüfus müdürlüğüne bildirim: Ölüm belgesi alındıktan sonra yapılması gereken ilk işlem nüfus müdürlüğüne ölüm bildiriminin yapılmasıdır. Kişi hastanede vefat ettiyse, hastane bu bildirimi otomatik olarak gerçekleştirir. Ancak evde ölüm gibi durumlarda yakınınızdaki nüfus müdürlüğüne giderek kişinin nüfus kaydını kapatmalısınız.
Defin ruhsatı alınması: Defin işlemini gerçekleştirebilmek için belediyenin sağlık işleri biriminden defin ruhsatı almalısınız. Ölüm belgesi ve kimlik bilgileri ile başvurunuzu gerçekleştirebilirsiniz. Mezarlık tahsis edilmesi ve cenaze nakil işlemleri bu aşamada gerçekleştirilir.
Cenaze ve mezarlık işlemleri: Belediye ile iletişime geçerek cenazenin yıkanması ve kefenlenmesi, camiden kaldırılması, defnedileceği mezarlığın belirlenmesi gibi işlemler tamamlanır.
SGK ve emeklilik işlemleri: Vefat eden kişi emekliyse SGK’ya almış olduğunuz ölüm evrağı ile bildirim yapmalısınız. Bu başvuru sonrasında emekli maaşı durdurulur. Ayrıca hakkınız varsa dul/yetim aylığı başvurunuzu ve genel sağlık sigortası kapsamında hak sahipliği başvurunuzu bu aşamada gerçekleştirebilirsiniz.
Veraset ilamı (mirasçılık belgesi) alınması: Miras için ölüm belgesi alma işlemleri noter veya sulh hukuk mahkemesine üzerinden yapılır. Başvuru sonrasında veraset ilamı çıkarılmalıdır. Bu belge yasal mirasçıları belgelemektedir. Sonrasında yapacağınız bankacılık ve tapu işlemleri için bu belge zorunludur.
Banka ve tapu bildirimlerinin yapılması: Vefat eden kişinin; varsa banka hesapları ve kiralık kasaları görme ile kredi kartı kapatma gibi işlemleri aldığınız mirasçılık belgesi ile yapabilirsiniz. Bankaların ölüm belgesi talebi bulunur. Yine üzerine kayıtlı taşınmazlar ve araçlar ile şirket hisseleri varsa ilgili kurumlara ölüm bildirimi gerçekleştirilmelidir.
Sigorta ve abonelik işlemlerinin durdurulması: Vefat eden kişinin hayat sigortası bulunuyorsa ödeme için ölüm belgesi ya da diğer adıyla ölüm raporu ile başvurunuzu yapabilirsiniz. Elektrik, su, doğalgaz, telefon, internet gibi abonelikleri kapatabilir veya mirasçıların üzerine devredilebilir. Aynı şekilde dijital hesaplar ve sosyal medya profilleri (instagram, Facebook, Twitter) için kapatma bildiriminde bulunabilirsiniz.
Ölüm belgesi üzerinde TC kimlik numarası, kişinin uyruğu, adı soyadı, doğum tarihi, nüfusa kayıtlı olduğu il ilçe, cilt no, aile sıra no, cinsiyeti, öğrenim durumu, meslek ve daimi ikametgah adresi gibi bilgiler yer almaktadır.
Ölüm belgesi hemen alınır mı en çok sorulan soruların başında yer alır. Şayet vefat durumu hastane veya evde gerçekleştiyse doktor ölüm belgesini düzenleyerek hemen tarafınıza teslim eder. Ancak şüpheli ölüm durumu söz konusu ise otopsi, olay yeri inceleme gibi işlemlere bağlı olarak genellikle 1-3 gün içerisinde çıkar. Ancak bazı karışık olan adlandırabileceğimiz vakalarda bu süre çok daha uzun olabilmektedir.
Üzerinde barkod bulunan ölüm belgesi Nüfus Müdürlükleri vasıtası ile temin edilebilir. Ölenin birinci derece akrabası iseniz bu belgeyi teslim alabilirsiniz.
E-devlet üzerinden yani internetten online ölüm belgesi alma işlemi günümüzde gerçekleştirilmemektedir. Yazımızda belirttiğimiz diğer yollarla ölüm belgesini teslim alabilirsiniz.
Dedenizin ölüm belgesini torunu olarak alabilirsiniz. Çünkü torunlar da yasal mirasçı olarak kabul edilmektedir. Yanınızda kimlik kartınız ile nüfus müdürlüğüne müracaat etmeniz yeterlidir.
Ölüm belgesi kaybolması durumunda belgeyi yeniden temin etmek mümkündür. Bunun için size en yakın nüfus müdürlüğüne başvuru yapmanız ve ölüm belgesinin kaybolduğunu belirtmeniz yeterlidir. Akabinde yakınlık dereceniz kontrol edilecek ve barkodlu belge tarafınıza teslim edilecektir.
Mevcuttaki ölüm belgesini noter vasıtası ile aslı gibidir hale getirebilirsiniz. Yine Nüfus Müdürlüğü üzerinden de farklı sayıda çıktı alabilirsiniz.
Ölüm belgesi ile ölüm raporu esasında farklı amaçlara hizmet eden iki farklı belgedir. Yani ölüm belgesi ölüm raporu yerine geçmez. Ölüm raporu tıbbi içeriklidir ve ölümün nedenini detaylı bir şekilde açıklar. Otopsi raporu, adli ölüm raporu veya hastane epikrizleri bu kapsamda yer alır.
Ölüm belgesi genelde 2 nüsha olarak düzenlenmekte ve tarafınıza teslim edilmektedir. Ek nüshalar için nüfus müdürlüklerine müracaat edebilirsiniz.
Ölüm belgesi ömür boyu geçerli olan bir belgedir. Herhangi bir süresi bulunmamaktadır. Sakladığınız ölüm belgesi resmi işlemler için yıllar sonra da kullanılabilir.
Bu yazımızda detaylı olarak ölen kişinin ölüm belgesi nereden çıkıyor anlattık. Konu hakkında tüm soru, sorun ya da görüşlerinizi yorum bölümümüzden dile getirebilirsiniz.
